วัวชน เปิดตำนานวัวชนสัตว์สายพันธุ์นักสู้ ที่ล้ำค่า

วัวชน กีฬาชนวัวเป็นประเพณีท้องถิ่นภาคใต้ และมีมาตั้งแต่สมัยดึกดำบรรพ

วัวชน หรือ กีฬาชนโค นั้นเป็นกีฬาพื้นเมืองของภาคใต้ และสำหรับในประเทศไทย อาจเป็นความนิยมกันที่เริ่มมาจากการเลี้ยงวัว ไว้บริโภคของชาวมุสลิม.ในสมัยก่อน และในแต่พื้นที่ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ก็จะปรากฏความนิยมอยู่บ้างเช่นกัน ซึ่งการแข่งนั้นเพื่อความสนุกสนาน และเพลิดเพลิน เพราะกีฬาวัวชน ถือเป็นกีฬาที่อยู่คู่ใจ กับชาวไทยมาตั้งสมัยดึกดำบรรพ และอาจมีให้พบเห็นได้จนถึงประเทศลาว เพื่อนบ้านของเรานั้นเอง.

ซึ่งสัตว์ทั้งสองต้องใช้กำลังยืนหยัดต่อสู้ไม่ยอมถอยเพื่อชัยชนะ และส่วนใหญ่ของผู้ชมที่รายรอบรอชมการชนวัวนั้น พวกเขาจะล้อมรอบกันแน่นขนัด ก็เพื่อต้องการเห็นชัยชนะ ของคู่ตัวเองนั่นเอง และกำลังความแข็งแกร่งของวัวผู้ตัวที่ชนะนั้น บางคนก็เลือกที่จะชมร่างกายที่สวยงามของวัว ซึ่งเป็นสัตว์ที่ผูกพันกับวิถีชีวิตประจำวันของพวกเขา

แต่ส่วนใหญ่คนมักเพิ่มการยกรอบขันต่อ เพื่อเพิ่มการลุ้น และการเชียร์วัวตัวที่ชอบได้มากยิ่งขึ้น เพราะกีฬาวัวชนที่นิยมใช้แข่งขันเป็นวัวที่มีรูปร่างบึกบึนกำยำ เขา ส่วนหัว ลำตัว และขาหน้า และต้องแข็งแรงด้วย เมื่อวิ่งเข้าปะทะหัวชนกัน เสียงดังสนั่น ในขณะนั้น เมื่อตัวใดตัวหนึ่งไม่ยอมถอยหรือวิ่งหนี ก็ต้องชนกันจนฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งหมดแรง หรือได้รับบาดเจ็บจนพ่ายแพ้ไปเอง และลานชนโค เขานิยมใช้เป็นลานดินที่กว้าง และทำคอกล้อม หรือทำให้มีคันดินล้อมรอบไว้เป็นสนามนั่นเอง เพื่อกันลื่นเวลาเปิดศึก และท่วงหนักตัวเวลาต่อสู้กัน

 

 

และกีฬาวัวชนนั้น เริ่มมีในสมัยใด มีความเป็นมาอย่างไร! และทำไมจึงนิยมกันมากในภาคใต้ไม่มีผู้ใดทราบแน่ชัด แต่อย่างไร เพราะบางคนก็สงสัยกัน ว่าทำไมต้องเกิดขึ้นโดยเฉพาะในภาคใต้ แต่บางท่านให้ความเห็นว่าไทยภาคใต้ น่าจะได้มาจากโปรตุเกส คือ ด้านพระเจ้าเจ้าเอมมานูลเอลแห่งโปรตุเกสแต่งทูต ที่ท่านได้เข้ามาเจริญทางพระราชไมตรีใน พ.ศ. 2061.

ซึ่งตรงกับสมัยพระรามาธิบดีที่ 2 แห่งกรุงศรีอยุธยา นครศรีธรรมราช ปัตตานี และเมืองมะริด ชาวโปรตุเกส จึงได้อพยพเข้ามาเผยแพร่ขนบธรรมเนียมหลายอย่าง เช่น การติดตลาดนัด การทำเครื่องถม และการชนวัวรวมอยู่ด้วย และยังมีกีฬาพื้นบ้านอีกมากมาย และในกีฬาชนวัวในโซนภาคใต้นั้น โดยเฉพาะที่นครศรีธรรมราช ทางเขากำลังได้รับความนิยมอย่างกว้างขวาง ในโลกยุคแต่ก่อนมาจนถึงปัจจุบันี้ ในวันที่วัวชน พวกชาวบ้านชาวเมืองแทบทุกอาชีพ จะแห่กันไปดูการชนอย่างหนาแน่น

และการชนวัวในบางคราวมีติดต่อกันเป็นแรมเดือน จึงเป็นเรื่องที่น่าวิตกอย่างยิ่ง เพราะว่าการเล่น และลุ้นคู่ของตัวเองนั้น ย่อมมีทั้งผู้ได้และผู้เสีย ด้วยเหตุนี้ถ้าหากไม่มีขอบเขตจำกัดเสียบ้าง ผลเสียในหลายๆ ด้านย่อมจะบังเกิดขึ้นอย่างแน่นอน เพราะไม่เคยมีที่ใดพอเป็นประจักษ์พยานได้ ว่าการเล่นจะนำมาซึ่งความสงบสุขและความรุ่งเรืองนั่นเองค่ะ.

 

วัวชน เป็นกีฬาที่สนุกสนาน และเป็นที่นิยมกันมากในประเทศเพื่อนบ้าน

 และถ้าพูดถึงสมัยก่อนวัวเขานิยมเลี้ยงไว้ เพื่อการไถนาบ้าง ลากเกวียน และบรรทุกขนส่งบ้าง และเป็นสัตว์เลี้ยวพื้นบ้านที่เชื่องฝึกหัดใช้งานง่ายไม่ดุร้าย และเป็นอีกประการหนึ่ง ที่วัวเป็นสัตว์เลี้ยงที่พวกพราหมณ์เคารพนับถือว่าเป็นพาหนะของพระอิศวร สมัยนั้น วัวจึงเป็นปัจจัยหลักของคนไทยในสมัยนั้น เพราะว่าเป็นประโยชน์สำหรับพวกเขาก็ว่าได้ เพราะสมัยนั้น เลี้ยงวัวเพื่ออาศัยรีดนมมาใช้ดื่มกิน ใช้ทำอาหารนมเนย ถือเป็นปัจจัยสำคัญในชีวิตเลยก็ว่าได้.

ต่อมาได้มีพัฒนา ได้นำวัวชนมาต่อสู้ชนกันนั้น สืบเนื่องมาว่า วัวถึกหรือวัวเหลิงมักคึกคะนอง และชนกันเป็นธรรมาชาติของมันอยู่แล้ว คนพื้นเมืองเห็นเป็นการกีฬาการเล่นสนุกๆเมื่อยยามว่างจากฤดูทำนา จึงนัดจับมาชนกัน ดูเล่นสนุกเป็นครั้งคราว และการนัดชนวัวเป็นบางครั้ง เพื่อเป็นเกมส์กีฬาสนุกๆ เพลิด ผ่อนคลาย ในเวลาที่กลับไถนา เพื่อลดความตึงเครียด หลังจากเหน็ดเหนื่อย จากการทำนา ซึ่งเป็นงานหนักมาทั้งปี และต่อมามีคนชอบมากขึ้น จึงได้คิดปรับปรุงพัฒนาให้เป็นการกีฬาการเล่นสนุกประจำปีขึ้นอย่างต่อเนื่อง.

ซึ่งกีฬาวัวชนนี้ตามหลักประเพณีนั้น เขาจะจัดขึ้นในทุกๆ เทศการสงกรานต์ และกีฬาวัวชน ถือว่าเป็นกีฬาบ้านที่โด่งดังมากในยุคนั้น โดยภายหลังกลุ่มคนได้เริ่มขยายวง จนกลายมาเป็นกีฬาประจำท้องถิ่นบ้านเมือง และที่สำคัญ ไปมีการยกรอบขันต่อ เข้ามาเสริมนั่นเอง และเมื่อชาวบ้านชาวเมืองต่างสนใจแพร่หลายไปทั่วทุกถิ่ง จนเกิดเป็นกระแสมาจนถึงปัจจุบันนี้.

ซึ่งเพราะลักษณะนิสัยชอบการต่อสู้กล้าได้กล้าเสีย ของคนในสมัยนั้น สร้างสรรค์ประสบการณ์ชั้นเชิง และเพื่อความอยู่รอดของคนพื้นเมือง จึงมีการสืบทอดกันมาแต่โบราณแล้ว เพราะเนื่องจากโลกสมัยนั้น พวกอาณาจักรตามพรลิงค์ ต้องต่อสู้ขับเคี่ยวกับพวกอาณาจักรศรีวิชัยอยู่เสมอ และอีกทั้งสภาพสังคมแบบเกษตรกรรม อยู่อย่างบ้านๆ เลี้ยงสัตว์และอิทธิพลสิ่งแวดล้อม ช่วยชักจูงส่งเสริมให้เกิดเป็นบูรณาการ ทางวัฒนธรรมขึ้นด้วย ยุคสมัยนี้จึงอยากอนุรักษ์วัฒรรมไทยให้คนรุ่นใหม่ๆ ได้เห็นกันนั่นเอง.

 

ทำไมกีฬาพื้นบ้าน วัวชน ถึงได้รับความนิยมและกล่าวถึงมากที่สุดในปัจจุบันนี้

เพราะกีฬาพื้นบ้านวัวชน ถือกำเนิดขั้นตั้งแต่สมัยรุ่นปู่ย่าตายายเรา ที่ไม่เคยทิ้งสืบสารวัฒรรมไทย ที่แตกต่างกับยุคปัจจุบันนี้ที่สุด เพราะถ้ากล่าวถึงเด็กสมัยนี้อาจ จะไม่รู้จักกันเลยด้วยซ้ำ เพราะทุกวันนี้โลกเราเปลี่ยนไปเยอะ เพราะได้มีเทคโลยีใหม่ๆเข้ามา ทำให้เกิดความสะดวก สบายมากยิ่งขั้น หรือเรียกง่ายๆ ก็คือโลกออนไลน์ ที่เวลาจะทำอะไร ก็สะดวก สบาย ไปหมดทุกอย่าง แม้แต่เด็กเกิดมา ก็ได้ถือไอแพต โทรศัทพ์ มีอินเตอร์ใช้กันแล้ว.

แต่นี่อาจเป็นข้อดีสำหรับคนรุ่นเก่าๆ ก็ได้ที่ทุกวันนี้ได้มีเทคโลยีเข้ามา ทำให้เด็กสมัยนี้ รู้จักกีฬาพื้นได้ง่ายขี้น เพราะเพียงแค่มีอินเตอร์เน็ต และเชิ้ดเข้า google ค้นหาสิ่งที่อยากรู้แค่นี้ก็เรียบร้อยแล้วค่ะ และถ้าพูดถึง วัวชน เป็นการละเล่นพื้นเมือง และกีฬาพื้นบ้านภาคใต้ เป็นเรื่องของความบันเทิง จัดขึ้นโดยเน้นผู้ชมเป็นหลัก และมีผู้แสดงหรือคณะผู้แสดง เป็นผู้ให้ความบันเทิงนั่นเอง.

วัตถุประสงค์หลักๆ เลย เล่นหรือดูเพื่อความสนุกสนานเพลิดเพลิน ผ่อนคลาย เช่น การเล่นหนังตะลุง มโนรา การละเล่นบางอย่างเกิดขึ้น และเพื่อการเฉลิมฉลอง หรือเพื่อแสดงความยินดีในเทศกาสที่บุคคล หรือสังคมประสบความสำเร็จในชีวิต เช่น การรำโนราคล้องหงส์ ในการโกนจุกและยังมีการละเล่นหลายอย่างเกิดขึ้นมากมาย

และวันนี้กีฬาที่เรามานำเสนอนั้นก็คือการชนวัว เป็นที่นิยมกันมากในชาวใต้ มีการเล่นต่อยกเสียกันเป็นหมื่นเป็นแสน และวัวชนมีทั้งผิดและชอบด้วยกฏหมาย ถ้าปฏิบัติถูกต้องก็เป็นการชอบด้วยกฏหมายเหมือนกับกีฬาอื่นๆ เช่น กีฬาชนไก่และกัดปลา อื่นๆ ซึ่ง วัวที่จะใช้ชนนั้นจะต้องเป็นพันธุ์วัวชนโดยเฉพาะ และลักษณะของวัวชนที่ดี จะต้องใจทรหดอดทน เฉียบ มีไหวพริบ และมีลักษณะอื่นๆ ที่ดีอีกหลายอย่าง เช่น

1. ลักษณะทั่วๆ ไป จะต้องมีรูปร่างประเปรียว และลำตัวค่อนข้างหนา หลังหนาแบน คอสั้นหนาใหญ่ ช่วงขาสั้นและล่ำสัน

2.ลักษณะเฉพาะพันธุ์ ลักษณะเฉพาะพันธุ์ ที่นำมากล่าวนี้เป็นลักษณะ ที่เชื่อกันว่าเป็นวัวชนชนิดดี คือ โคอุสุภราช โคนิล โคบิณฑ์น้ำข้าว

3.ลักษณะดีตามสีตัว วัวทางภาคใต้มีสีต่างกันถึง 7 สี แต่สีที่สำคัญคือ ขาวปลอด, ดำนิล, แดง , ลาย (คือดำแซมขาว)

 

 

และถ้าพูดถึงประเทศเพื่อนบ้าน ที่ยึดเกษตรกรรม เป็นหลักมักมีกิจกรรมลักษณะคล้ายกัน เช่น เวียดนาม เขานั้นจะมีประเพณี ชนควายจัดแข่งขันกันใหญ่โต และควายตัวที่ชนชนะกลับต้องถูกคัดเลือกเอาไปบูชายันต์ จังหวัดชลบุรี ก็มีประเพณีแข่งควายคือ และนำควายมาวิ่งแข่งว่าตัวไหนจะวิ่งเร็วกว่ากันนั่นเอง เพราะเป็นสัตว์ที่นิยมใช้ไถนากันมาก เนื่องจากมีกำลังมากกว่าวัว อันนี้คือเรื่องจริง ถ้าพูดถึงเรื่องวัวกับควาย มีความแตกต่างกันอย่างไร จนปัจจุบันนี้มีการพัฒนารูปแบบไปไกลกลายเป็นไฮไลต์เพื่อการท่องเที่ยวประจำเมืองไปแล้วค่ะ นี่ก็เป็นกีฬาพื้นที่พัฒนาไปตามยุคสมัย แต่ก็ไม่เคยทิ้งประวัติความเป็นมาดั้งเดิมเลย

เดิมเชื่อกันว่าเป็นกีฬาที่จัดขึ้น เพื่อความสนุกสนานเพียงอย่างเดียว และทำให้ผู้คนที่เดินทางมาชม เกิดความสนุกสนาน ลุ้น ระทึก และสร้างความตื่นเต้น ประทับใจเป็นอย่างมาก และการชนวัวมักจะจัดขึ้นในช่วงเทศกาลสงกรานต์ และเทศกาลเดือนสิบ ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่ชาวบ้านหยุดพัก จากการทำงานมารื่นเริงสนุกสนานกันตามเทศกาล วัวชนจึงถูกกล่าวมาสู่รุ่นลูกรุ่นหลาน ที่ทุกวันนี้คนส่วนมากก็พูดถึงกันบ่อยๆ เพราะวัวได้ขึ้นชื่อสำหรับคนยุคนี้อยู่แล้วค่ะ เพราะปัจจุบันนี้คนเลี้ยงโคชนกันเยอะมาก.

และสำหรับการเล่นวัวชน นั้นเราได้ยกกีฬาชนโค ในสนามชนวัวมาไว้ในโลกออนไลน์นี้แล้ว ทำให้คนทุกกลุ่มทุกที่ และทุกชนชั้นได้เข้าถึงกีฬาประเภทนี้ได้ง่ายขึ้น และเรามีทั้งถ่ายทอดสด โดยตรงจากสนาม และบทความเกี่ยวกับ กีฬาวัวชนมากมาย ให้สมาชิกได้อ่านเล่นศึกษา และลองนำไปเล่นกันดูก็ได้ เล่นควบคู่ไปกับการรับชมถ่ายทอดสด และ เรายังคงรักษาเอกลักษ์ในกีฬาชนโคพื้นบ้านไว้ ไม่มีเจตนาทำร้ายวัฒนธรรมดั้งเดิมแต่อย่างไรเลยค่ะ.